รากศัพท์ LOQ - เกี่ยวกับคำ

เกือบลืมไปว่าเราก็จะเขียนเรื่องภาษาด้วย อิอิ... วันนี้เอารากศัพท์ตัวนึงมาฝาก

LOQ

ความหมายคร่าว ๆ ของมันก็คือ "เกี่ยวกับคำ"

คำ(หลัก ๆ)ที่สร้างมาจากรากศัพท์นี้ ก็มี

colloquy (n)

• แปลว่า "การสนทนาอย่างเป็นทางการ" อนุพันธ์ของคำนี้ก็คือ colloquium (n, pl = colloquia) ซึ่งแปลว่า "การสัมมนาทางวิชาการ"
  

colloquial (adj)

• คำนี้แปลกหน่อย ความหมายมันไม่สอดคล้องกับ colloquy หรือ colloquium เพราะ colloquial language แปลว่า "ภาษาพูด ไม่เป็นทางการ" อนุพันธ์ของคำนี้ก็คือ colloquialism (n) ซึ่งก็คือ "การใช้ภาษาแบบภาษาพูด"
  

eloquent (adj) → eloquence (n)

• eloquent person คือ "คนที่ใช้ภาษาเก่ง พูดเข้าใจง่าย ชัดถ้อยชัดคำ" ส่วนคำว่า eloquence ก็มีความหมายตามที่มันควรจะเป็นก็คือ "ลักษณะการใช้ภาษาที่ดี"
  

grandiloquent (adj) → grandiloquence (n)
magnilogquent (adj) → magniloquence (n)

• อันนี้แปลง่ายนะ grand กับ magn หมายถึง "เยอะมาก" สองคำนี้มีความหมายเหมือนกันคือ "ใช้ภาษาแบบฟุ่มเฟือยหรือหรูหรา" อาจจะมีความหมายบวกหรือลบก็ได้ (ถ้าเป็นแง่ลบ อาจจะแปลว่า น้ำท่วมทุ่ง ไร้สาระ ก็ได้)
  

loquacious (adj) → loquacity (n)

• คำนี้เป็นคำที่มีความหมายในแง่ลบอย่างเดียวเลย เพราะแปลว่า "พูดมาก ไร้สาระ น้ำท่วมทุ่ง"

obloquy (n)

• คำนี้มีความหมายกว้างหน่อย คือ ความหมายจากรากศัพท์ จะแปลว่า "การให้ร้าย การว่าร้าย" (อาจจะจริงหรือแต่งขึ้นก็ได้) ความหมายที่กว้างหน่อยก็คือ "การโจมตี" แต่คำนี้ยังมีอีกความหมายหนึ่ง ที่แปลว่า "ความอับอายขายหน้าต่อสาธารณชน" (syn opprobrium) ซึ่งก็พอจะมีความสัมพันธ์กับความหมายเดิมอยู่บ้างแหละ

soliloquise/soliloquize (v) → soliloquy (n)

• คำนี้ไม่ค่อยต้องจำความหมายเท่าไหร่ เพราะมีรากศัพท์ช่วยอีกตัวคือ sol (= โดดเดี่ยว เช่น solo solitude isolate ฯลฯ) soliloquise แปลว่า "พูดกับตัวเอง" นะ

somniloquy/somniloquism (n) → somniloquist (n)

• คำนี้ก็เหมือนกัน รากศัพท์ somn บอกว่าเกี่ยวข้องกับการนอนหลับ ดังนั้น somniloquy และ somniloquism ก็จะแปลว่า "การละเมอพูด" นั่นเอง

ventriloquis/ventriloquize (v) → ventriloquy/ventriloquism (n), ventriloquist (n)

• อันนี้เป็นศัพท์เฉพาะทางนิดนึง ventriloquis แปลว่า "พูดแทนหุ่นกระบอกที่ขยับปากได้ แล้วก็ขยับปากหุ่นกระบอกตามที่พูดด้วย" ... ไปลองค้น ๆ เอาตาม Search Engine คงจะเจออะไรเยอะหละ (เอาตัวอย่างมาให้ดูอันนึงเพื่อให้เห็นภาพ: Ventriloquism 101)

แล้วก็ ... มีหน้าตารากศัพท์เดียวกันแต่สะกดต่างกันด้วย เช่น LOCU กับ LOGUE

เริ่มจากคำหลักก่อนละกัน

locution (n) = คำพูด

จากนี้ ก็ลองดูคำจากรากศัพท์ LOCU กันนะ

allocution (n)

• al แสดงถึงการสนับสนุน ดังนั้น allocution รวม ๆ ก็แปลว่า "การแนะนำและสนับสนุน" (อาจจะแกมบังคับก็ได้)

circumlocution (n) → circumlocutory/circumlocutious (adj)

• อันนี้แปลง่ายมากเลย circum หมายถึงรอบ ๆ ดังนั้น circumlocution ก็คือ "การพูดอ้อม ๆ" น่ะแหละ

elocute (v) → elocution (n), elocutionary (adj), elocutionist (n)

• ถ้าแปล e ว่า "ดี" คำว่า elocute ก็จะได้แปลว่า "พูดแบบ expert ด้านภาษา" นั่นเอง

interlocution (n) → interlocutory (adj), interlocutor (n)

• ก็ แปลจากคำว่า inter ได้เลยนะ รวม ๆ คำนี้แปลง่าย ๆ เลยว่า "การสนทนา" น่ะแหละ

prolocutor (n)

• คำนี้ จะว่าเดารากศัพท์ได้ มันก็พอได้แหละ แต่ pro มันกว้างไปนิดนึง คงต้องจำหละว่า pro ในคำนี้มันแปลว่าอะไร ... prolocutor แปลว่า "โฆษก" หรือ "ผู้พูดแทนกลุ่ม" นะ

ส่วนรากศัพท์ LOGUE เนี่ย ส่วนใหญ่จะหมายถึงงานเขียนมากกว่าคำพูดหนะ คำที่สร้างจากรากศัพท์นี้มีเยอะมากเลย เอามาไว้ตรงนี้ไม่ไหวอะ

สรุป:

LOQ
colloquy (n) = formal conversation
colloquium (n) = academic conference
colloquial (adj) = informal
eloquent (adj) = fluent in speech
grandiloquent (adj) = excessive in verbal ornamentation
magniloquent (adj) = grandiloquent
loquacious (adj) = talkative
obloquy (n) = verbal attack | opprobrium
soliloquize (v) = talk to oneself
somniloquy (n) = talking while asleep
ventriloquize (v) = speak as if the dummy speaks

LOCU
allocution (n) = speech which advises or urges
circumlocution (n) = indirect expression
elocute (v) = declaim in an expert manner
interlocution (n) = conversation
prolocutor (n) = spokesperson